Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ
Ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΤΩΝ ΧΑΜΕΝΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ
Description
Στην Όλυμπο Καρπάθου το 1983, οι γυναίκες των ναυτικών κάνουν τον δικό τους Επιτάφιο.
Tags
Credits
Field Reporter
- Euthymia Papagiannopoulou
Interviewee
- Manolhs Mpardanhs
Podcast Producer
- Magia Filippopoulou
Sound Designer
- Nikolas Kwnstantinou
Sound Editor
- THanos Zampoukas
Έχω πάει 1983 να κάνω Πάσχα στην Κάρπαθο. Άκου τώρα, Κάρπαθο… Πενήντα ώρες ταξίδι από καράβι σε καράβι, να αλλάζουμε μέσω Κρήτης… από Κρήτη, από Σητεία ανεβήκαμε στην Κάρπαθο.
Πάμε σε ένα καταπληκτικό χωριό που λέγεται Όλυμπος, «η Όλυμπος». Ένα ορεινό χωριό της Καρπάθου. Είναι μόνο γυναίκες υπάρχουν εκεί, δεν υπάρχουν άντρες, διότι έχουν φύγει όλοι για ναυτικοί. Όλοι ήταν ναυτικοί. Η γυναίκα, δηλαδή, έκανε τα πάντα. Οπότε υπήρχε και μία μητριαρχία, ούτως ή άλλως, διότι δεν υπήρχαν άντρες. Οι γυναίκες ήταν ντυμένες με τη στολή την κανονική, δηλαδή αυτή που λέμε, που φοράνε στις εθνικές γιορτές και τα λοιπά, όλες οι γυναίκες ντυμένες έτσι. Όλες έτσι. Και κάναν τις δουλειές τους έτσι.
Πάσχα στην Όλυμπο, πάμε Μεγάλη Παρασκευή να ακούσουμε τα εγκώμια, να δω πώς είναι σε ένα τόσο ορεινό χωριό τα εγκώμια. Έχω πάει από νωρίς, έχω καθίσει στο στασίδι, στολισμένος ο Επιτάφιος στη μέση της εκκλησίας. Αρχίζονται και μαζεύονται γυναίκες, μαυροφορεμένες όλες, το μαντήλι που φορούσαν ήταν άσπρο. Όλα μαύρα και το μαντήλι άσπρο. Δυάδες μπροστά στον Επιτάφιο. Να μαζεύονται, να μαζεύονται και βγαίνουν έξω στην αυλή της εκκλησίας, πρέπει να ήταν δηλαδή γύρω στις σαράντα γυναίκες που μαζευόταν έτσι δυάδες έξω… Τι θα γίνει εδώ πέρα;
Ξεκινάει ο παπάς έψελνε εκεί πέρα «ων παίδες ευλογείτε» και τα λοιπά... Σε κάποια φάση πέφτει το πρώτο εγκώμιο, «Η ζωή εν τάφω».
Φεύγει η πρώτη γυναίκα, βγάζει απ’ τον κόρφο της μία ασπρόμαυρη φωτογραφία και την αφήνει πάνω στον στολισμένο Επιτάφιο. Κάνει έτσι το μαντήλι και το βγάζει από τα μαλλιά και το αφήνει πάνω στον ώμο. Κι αρχίζει: «Κωνσταντή!» Να ξεμαλλιάζεται και να πετάει τα μαλλιά πάνω στον Επιτάφιο… «Κωνσταντή!» «Κώστα…»
Δεν ξέρω πόσο κράτησε αυτό το συγκεκριμένο που έκανε. Ξέρω πως όλες οι γυναίκες κάνανε το ίδιο πράγμα, μέχρι που να τελειώσουν τα εγκώμια.
Ναυτικοί στην Όλυμπο, οι περισσότεροι ήταν χαμένοι, πνιγμένοι. Και βρήκανε την ευκαιρία στον μεγαλύτερο θρήνο της Ορθοδοξίας, να θρηνήσουν μαζί με τον Χριστό τον δικό τους τον άνθρωπο, νομίζοντας ότι έτσι η ενέργεια θα πάει και θα ακουστεί πάνω και θα γίνει ένα… Αυτό ήταν ό,τι πιο συγκλονιστικό έχω ζήσει σε τέτοια ιστορία.