ΚΡΥΒΟΝΤΑΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΕΣ
ΚΡΥΒΟΝΤΑΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΕΣ
Description
Ενώ οι συμμορίες των Χιτών τρομοκρατούν τα χωριά του Πάρνωνα, οι γονείς της Μαρίας Τσελέκη κρύβουν τη μητέρα και την αδερφή δύο ανταρτών στον αχυρώνα του σπιτιού τους.
Tags
Credits
Field Reporter
- Panagiwths Tselekhs
Interviewee
- Maria Tselekh
Podcast Producer
- Magia Filippopoulou
Sound Designer
- Nikolas Kwnstantinou
Sound Editor
- Minwas Koutentakhs
Video Director
- Giwrgos Athanasiou
Music
- William Ryan Fritch
Ήμουνα μικρή στον Εμφύλιο. Δύσκολη, δύσκολη κατάσταση και τώρα και που το λέω μετά από τόσα χρόνια, ξαναζώ πάλι αυτή την εποχή.
Ήμασταν στο χωριό. Ήτανε αντάρτες, ήταν Χίτες. Δεν ξέρω για τους Χίτες αν ξέρετε. Ήτανε, δεν ήταν στρατός κανονικός, δεν ήταν ο στρατός του κράτους. Αυτοί ήταν ομάδες, διάφορες. Μαζευόντουσαν δεκαπέντε-είκοσι, ξέρω ‘γω, δέκα, αυτά. Παίρνανε όπλα και γυρίζανε στα χωριά. Επιάνανε, ψάχνανε στα σπίτια, γυρίζανε και βρίσκανε τις οικογένειες των ανταρτών που ήταν πίσω στο σπίτι. Τους έπαιρναν, τους πήγαιναν σε σπίτια, τους έδερναν, τους βασάνιζαν... Έμενα νύχτες άγρυπνες μικρό παιδάκι, να φαντάζομαι αυτούς τους ανθρώπους να τυραννάν και να δέρνουν.
Εμείς είχαμε την ατυχία στο σπίτι μας να έχουμε στη γειτονιά μας οικογένεια που ήτανε δύο παιδιά στο αντάρτικο, αντάρτες. Πίσω στο σπίτι ήτανε η μάνα των παιδιών κι η αδερφή τους. Ήμασταν δίπλα τα σπίτια. Ερχόντουσαν αυτοί, κρυβόντουσαν. Δεν κοιμόντουσαν στο σπίτι, στο σπίτι τους γιατί αν ερχόνταν και τους έβρισκαν μέσα μπορεί να τους σκότωναν χωρίς λόγο και δεν έδιναν κι αναφορά σε κανέναν. Και τους κρύβαμε στο σπίτι εμείς, κοιμόντουσαν στα άχυρα. Ήταν άνθρωποι, και συγγενείς και γείτονες και αυτά. Είχαμε μεγαλώσει μαζί.
Χίτες ερχόντουσαν να βρουν αυτούς, δεν τους βρίσκανε και ερχόταν σε μας γιατί ήταν δίπλα δίπλα, δύο μέτρα το ένα σπίτι απ’ το άλλο. Νύχτα χτυπούσαν τις πόρτες, μας ανάγκαζαν να βγούμε έξω κι έπρεπε να σηκωθείς γιατί αν δεν σηκωνόσουν και δεν άνοιγες αλίμονο, όποιος να ‘τανε.
Κι αρχίζαν και μας ρωτούσαν: «Πού είναι;» «Έρχονται οι αντάρτες;» «Πού είναι οι άλλοι;» Εμείς βέβαια λέγαμε ότι δεν ξέρουμε. Δεν μπορούσαμε να προδώσουμε τους ανθρώπους τους δικούς μας. Αυτοί επέμεναν και λέγανε: «Είστε εδώ μια πόρτα. Δεν μπορεί, θα τους βλέπετε πού πάνε, τι κάνουνε». Εμείς βέβαια αρνιόμασταν κι όλα αυτά… Ο πατέρας μου είχε φάει και ξύλο από τους Χίτες. Τι, δεν έλεγε, τι αν τους πει; Ότι είχαμε μέσα τη μάνα τους και τις αδερφές τους και κοιμόντουσαν στα άχυρα; Ψάχνανε, ψάχνανε όλο το σπίτι.
Δεν τους βρήκανε. Δεν ξέρω πώς ήταν, ήταν νύχτα. Δεν είχαμε και φώτα τότε, μια λαμπίτσα εκεί ό,τι ήτανε. Ήταν χωρισμένο το σπίτι μας και μάλιστα με καλάμια ήταν εκεί που ήτανε τα άχυρα. Δεν είδαν ότι ήταν και υπόλοιπο σπίτι. Ευτυχώς, γιατί αν τους βρίσκανε τότε κι αυτούς θα σκοτώνανε κι εμάς που τους κρύβαμε.
Η μητέρα μου και ο πατέρας μου φοβηθήκανε πολύ. Kαι τους είπε: «Λυπάμαι πολύ, αλλά έχω και παιδί και δεν μπορώ. Θα μας σκοτώσουνε. Δεν μπορούμε».
Ήτανε κι ένας στο χωριό που λέγανε ότι ήτανε στο κόμμα και ήταν δεξιός και φανατικός, όχι απλά δεξιός. Kαι λέγαν τον φοβόντουσαν. Κι όμως, τους έκρυψε αυτός που λέγαμε ο δεξιός. Το ‘ξερα καλά γιατί μας το ‘παν οι ίδιοι. Δεν έχει σημασία αν είναι δεξιός κανείς ή αριστερός. Όταν έχει ανθρωπιά…
Εμείς δεν είχαμε πει ποτέ σε κανέναν ότι τους κρύβουμε. Μπορεί να ‘ταν και προδότες ορισμένοι. Κι ήτανε. Ήταν ένα παιδί που ήταν αντάρτης κι ήρθε στο χωριό και κρύφτηκε κι έλεγε να παρουσιαστεί, γιατί όποιος παρουσιαζόταν στον στρατό, στον στρατό του κράτους, όχι τους Χίτες που λέμε, τον κλείναν φυλακή και δεν τον σκοτώνανε. Και τον πρόδωσε κάποιος στο χωριό, δυστυχώς, και τον σκοτώσαν τριάντα χρονών παλικάρι. Και το να προδίδει ένας τον συγχωριανό του, που τον ξέρει, ξέρει το σπίτι του, ξέρει τα παιδιά του και να τον προδίδει για να τον σκοτώσουν, δεν υπάρχει χειρότερο.
Αυτή είναι η ιστορία του εμφυλίου. Πολύ δύσκολη παιδί μου, πάρα πολύ. Που να μην ξαναγίνει ποτέ!