Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΥ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΜΟΥ ΑΝΑΜΝΗΣΗ
Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΥ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΩΤΗ ΜΟΥ ΑΝΑΜΝΗΣΗ
Description
Τον Σεπτέμβριο του 1943, ο μόλις τεσσάρων χρονών Βασίλης Παπαδόπουλος παρακολουθεί τη σφαγή της Βιάννου από τους Γερμανούς Ναζί, όπου κάηκαν πάνω από 20 χωριά κι εκτελέστηκαν 461 άτομα κάθε ηλικίας.
Part of Collections
27 Podcasts
ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ
Tags
Credits
Field Reporter
- Marily Papadopoulou
Interviewee
- Basilhs Papadopoulos
Podcast Producer
- Stayros Blaxos
Sound Designer
- Giwrgos Ramantanhs
- Dhmhtrhs Papadakhs
Video Director
- Giwrgos Gkounezos
Λέγομαι Βασίλης Παπαδόπουλος είμαι πολιτικός μηχανικός, γεννήθηκα στις 21 Ιουλίου του 1939, στο Ηράκλειο. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής της γερμανικής οι γονείς μου, ενώ μέναν στο Ηράκλειο, αποφάσισαν να μετακομίσουν στην επαρχία Βιάννου στο χωριό Κεφαλοβρύσι που ήταν το χωριό της μητέρας μου.
Έτσι βρέθηκα στις 14 Σεπτεμβρίου του 1943, την ημέρα του Τιμίου Σταυρού, στο Κεφαλοβρύσι της Βιάννου, όταν οι Γερμανοί εκτελούσαν μία διαταγή που είχε εκδώσει ο Μίλερ, ο Διοικητής των γερμανικών Δυνάμεων Ηρακλείου. Μία απάνθρωπη διαταγή η οποία έλεγε: «Καταστρέψτε την επαρχία Βιάννου, εκτελέστε πάραυτα, χωρίς διαδικασία, τους άρρενες που είναι πάνω από δεκαέξι ετών και όλους που θα συλλαμβάνονται στην ύπαιθρο, ανεξαρτήτως φύλου κι ηλικίας».
Η επαρχία Βιάννου πλήρωσε αυτό το βαρύ τίμημα γιατί, αντάρτες του Μπαντουβά, σκότωσαν δύο Γερμανούς φυλακές σε ένα φυλάκιο και το τμήμα στρατού που πήγε να τους κυνηγήσει έπεσαν σε μία ενέδρα των αντιστασιακών και σκοτώσαν καμιά δεκαριά-δώδεκα άτομα.
Ο γερμανικός στρατός πήγαινε χωριό-χωριό και καλούσε τους άρρενες κατοίκους από δεκαέξι ετών και πάνω, να παρουσιαστούν στην αυλή του σχολείου. Κι εκεί τους εκτελούσαν. Για τιμωρία και σαν αντίποινα αυτών των πραγμάτων που είχαν κάμει οι αντάρτες.
Επειδή πιθανόν ορισμένοι και λόγω ηλικίας ή και λόγω ασθένειας δε θα μπορούσαν να πάνε στον χώρο που είχαν ορίσει οι Γερμανοί, τμήματα του γερμανικού στρατού πήγαιναν σπίτι-σπίτι και κοίταζαν μήπως έχει κρυφτεί κάποιος. Εγώ τότε ήμουνα τεσσάρων χρονών. Και θυμάμαι είχε έρθει ένας Γερμανός στρατιώτης, μπήκε στο σπίτι βρήκε τον παππού μου, ο οποίος ήταν στο κρεβάτι, τον σήκωσε και μπροστά ο παππούς πίσω ο Γερμανός με το όπλο να τον σκοπεύει, περάσανε δίπλα από μένα, που καθόμουνα εγώ δίπλα στη μητέρα μου στην πόρτα του σπιτιού. Προχώρησανε. Απέναντι στο δώμα, στη στέγη ενός σπιτιού αλλού πιο κάτω, ήταν ένας άλλος Γερμανός στρατιώτης με το όπλο του. Και παρακολουθούσε την πορεία του παππού με τον Γερμανό στρατιώτη από πίσω.
Περάσαν την αυλή του σπιτιού, στρίψανε δεξιά για να κατέβουνε προς το μέρος όπου θα έπρεπε να πάνε και για κάποιο λόγο ανεξήγητο, δεν ξέρω, δεν μπορώ να το διευκρινίσω, ο παππούς αντί να συνεχίσει τον δρόμο, πήγε να στρίψει σε ένα σπίτι που ήταν απέναντι απ’ το δικό του κι είχε μία κατηφόρα που κατέβαινε σε έναν χώρο που ήταν υπόγειο, που ήταν πιο χαμηλή από το επίπεδο του δρόμου. Δεν ξέρω γιατί το έκανε. Δεν μπορούσε να πάει πουθενά γιατί ήτανε ένας λάκκος, στην ουσία. Τότε, άκουσα δύο πυροβολισμούς. Ένας, ο οποίος προήλθε από τον στρατιώτη που ήτανε στη στέγη απάνω κι ένας άλλος από τον στρατιώτη που ήταν πίσω από τον παππού. Κι έπεσε ο παππούς μπρούμυτα...
Εκείνη τη στιγμή βέβαια η μητέρα μου, άφησε τον αδερφό μου που κρατούσε στα χέρια της και τραβούσε τα μαλλιά της και τα ξεπάτωνε. Θυμάμαι εγώ τη μαμά μου που τραβούσε τα μαλλιά της, αλλά δεν καταλάβαινα εγώ γιατί. Και για αυτό η μητέρα μου, μέχρι όταν μεγάλωσε που μπορούσε, φορούσε περούκα. Διότι δεν είχε μαλλιά.
Αυτό το περιστατικό, είναι το πρώτο πράγμα που θυμάμαι σε όλη μου τη ζωή. Από εκεί ξεκινάει η ζωή μου. Κι από τότε δεν μπορούσα να ανεχθώ να ακούω τη λέξη Γερμανία. Δεν ήθελα τίποτα γερμανικό. Κι ακόμα και τώρα αποφεύγω να παίρνω προϊόντα γερμανικά. Δε με ενδιαφέρει εάν τώρα είμαστε σύμμαχοι ή δεν είμαστε.
Θυμάμαι όταν επιστρέψαμε στο Ηράκλειο. Μέναμε στο Μασταμπά σε ένα οίκημα, το οποίο ήταν παλιά στάβλος, κάποιου γνωστού. Μας έβαλε εκεί πέρα. Οι γυναίκες που είχανε μείνει, οι χήρες που είχανε παιδιά και δεν μπορούσαν να τα θρέψουνε, ερχόταν εδώ στο Ηράκλειο και ζητιανεύανε. Και θυμάμαι ότι,οι γυναίκες πολλές από αυτές ερχόταν στο σπίτι το δικό μας εδώ στο Ηράκλειο και τις φιλοξενούσε η μητέρα μου, γιατί δεν είχανε βέβαια λεφτά να πάνε να πληρώσουν σε ξενοδοχείο να μείνουνε. Και λέγανε: «Από που είσαι;» ρωτούσαν. «Απ’ τα καμένα χωριά», λέγανε. Δε λέγανε την επαρχία Βιάννου ή από το Κεφαλοβρύσι ή απ’ τον Πεύκο ή οπουδήποτε άλλου. «Απ’ τα καμένα χωριά». Ήταν το σήμα κατατεθέν.